Gmina Oleśnica (gmina wiejska) położona jest w północno-wschodniej części województwa dolnośląskiego, w powiecie oleśnickim, 30 km na północny wschód od Wrocławia. Ze względu na bliskie położenie dużego ośrodka miejskiego, jakim jest Wrocław oraz powiązania funkcjonalno-przestrzenne ze stolicą Dolnego Śląska, gmina wchodzi w skład Aglomeracji Wrocławskiej. Gminę charakteryzują również silne powiązania z sąsiednimi gminami, przede wszystkim z położonym pośrodku gminy miastem Oleśnica (gmina miejska), które pełni rolę powiatowego centrum świadczenia usług wyższego rzędu i największego lokalnego rynku pracy. Urząd Gminy Oleśnica i Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej również swoje siedziby mają na terenie miasta Oleśnicy.

Sieć osadniczą gminy tworzy 29 miejscowości (sołectw) otaczających miasto Oleśnicę. Gmina Oleśnica jest największą gminą powiatu oleśnickiego, stanowiąc 23,1% jego powierzchni (ok. 242,84 km2) i trzecią pod względem liczby ludności. Na terenie gminy, na dzień 31 grudnia 2022 r. zameldowanych było 14.354 osób, w Oleśnicy zamieszkuje ok. 36.000 co łącznie stanowi 50% liczby mieszkańców powiatu oleśnickiego (8 gmin). W gminie odnotowuje się stały trend wzrostowy liczby mieszkańców. W ostatniej dekadzie liczba mieszkańców gminy wzrosła o 2.001 osób.

Gmina Oleśnica położona jest wokół miasta Oleśnicy oraz graniczy:

• od północnego – zachodu z gminą Dobroszyce należącą do powiatu oleśnickiego,
• od północy z gminą Twardogóra należącą do powiatu oleśnickiego,
• od północnego – wschodu z gminą Syców należącą do powiatu oleśnickiego,
• od wschodu z gminą Dziadowa Kłoda należącą do powiatu oleśnickiego,
• od południowego - wschodu z gminą Bierutów należącą do powiatu oleśnickiego,
• od południa z gminą Jelcz-Laskowice należącą do powiatu oławskiego oraz z gminą Czernica należącą do powiatu wrocławskiego,
• od południowego – zachodu z gminą Długołęka należącą do powiatu wrocławskiego.